شرایط مکان نمازگزار

مکانی که می‌توان در آن نماز خواند، دارای شرایطی است که در مسائل زیر بیان می‌شود.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۱. مباح باشد
۱. مباح باشد

مسأله ۱۰۱) مکان نمازگزار نباید غصبی باشد.

مسأله ۱۰۲) نماز خواندن روی فرش یا تخت غصبی، هرچند زمین آن مباح باشد، باطل است. همچنین اگر فرش مباح را بر زمین غصبی پهن کنند، نماز بر آن باطل است.

مسأله ۱۰۳) اگر در مکانی که نمی داند یا فراموش کرده غصبی است نماز بخواند، نمازش صحیح است.

مسأله ۱۰۴) کسی که می داند مکانی غصبی است، ولی نمی داند نماز در مکان غصبی باطل است، اگر در آنجا نماز بخواند، نمازش باطل است.

مسأله ۱۰۵) کسی که با دیگری در ملکی شریک است در صورتی که سهم هر یک از دیگری جدا نباشد، نمی تواند بدون رضایت شریک خود در آن ملک نماز بخواند.

مسأله ۱۰۶) نماز خواندن در ملکی که منفعت آن متعلق به دیگری است، بدون اجازه او باطل است؛ مثلاً در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا فرد دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده است، نماز بخواند، نمازش باطل است.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۲. بی حرکت باشد
۲. بی حرکت باشد

مسأله ۱۰۷) مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد؛ یعنی طوری باشد که شخص نمازگزار بتواند با آرامش بدن و بدون تکان خوردن نماز بخواند، بنابراین نماز در مکان هایی که موجب می شود بدن بی اختیار تکان بخورد، مانند خودرو و قطار در حال حرکت یا بعضی تخت های فنری، صحیح نیست، مگر هنگامی که به دلیل تنگی وقت و غیر آن مجبور باشد در چنین مکانی نماز بخواند.

مسأله ۱۰۸) بر مسافرانی که با وسایل نقلیه عمومی سفر می کنند واجب است در صورت خوف فوت نماز، از راننده بخواهند توقف کند و بر راننده نیز پذیرش درخواست آنان واجب است و در صورتی که به هر دلیل توقف نکند، تکلیف مسافران این است که نماز را در همان حال حرکت بخوانند و تا آنجا که امکان دارد جهت قبله، قیام، رکوع و سجود را رعایت کنند.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۳. توقف در مکان حرام نباشد
۳. توقف در مکان حرام نباشد

مسأله ۱۰۹) مکان نمازگزار نباید از جاهایی باشد که توقف در آن حرام است، مانند جایی که جان انسان در خطر جدّی است، همچنین به گونه ای نباشد که ایستادن یا نشستن روی آن حرام است، مانند سجاده یا فرشی که نام خدا، یا آیات قرآنی به گونه ای بر آن نقش بسته است که ایستادن روی آن هتک حرمت تلقی می شود.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۴. از قبر پیغمبر( صلّی الله علیه و آله) و امام ( علیه السّلام) جلوتر نباشد

۴. از قبر پیغمبر (صلّی الله علیه و آله) و امام (علیه السّلام) جلوتر نباشد

مسأله ۱۱۰) نمازگزار نباید هنگام نماز جلوتر از قبر پیغمبر (صلّی الله علیه و آله) و امام (علیه السّلام) بایستد ولی مساوی قبر اشکال ندارد.

مسأله ۱۱۱) اگر چیزی مانند دیوار بین نمازگزار و قبر مطهر حائل باشد که ایستادن جلوتر از قبر بی احترامی حساب نشود، نماز خواندن اشکال ندارد ولی فاصله شدن صندوقی که روی قبر شریف است و ضریح و پارچه ای که روی آن افتاده است، برای صدق حائل کافی نیست.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۵. محل سجده پاک باشد
۵. محل سجده پاک باشد

مسأله ۱۱۲) محل سجده نمازگزار باید پاک باشد. ولی اگر مکان نمازگزار به غیر از جایی که پیشانی را بر آن می گذارد، نجس باشد، چنانچه نجاست آن به بدن یا لباس سرایت نکند، اشکال ندارد و نماز صحیح است.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۶. بین زن و مرد فاصله باشد

۶. بین زن و مرد فاصله باشد

مسأله ۱۱۳) بنابر احتیاط واجب باید میان زن و مرد در حال نماز (در غیر مسجد الحرام) حداقل یک وجب فاصله باشد و در این صورت اگر زن و مرد محاذی یکدیگر بایستند یا زن جلوتر از مرد بایستد، نماز هر دو صحیح است و فرقی نمی کند که زن و مرد محرم باشند یا نامحرم.

نماز / شرایط مکان نمازگزار / ۷. مسطح باشد
۷. مسطح باشد

مسأله ۱۱۴) لازم است که جای پیشانی نمازگزار از جای زانوها و سرانگشتان پای او، بیش از چهار انگشت بسته، بالاتر یا پایین تر نباشد.

مسأله ۱۱۵) مکان هایی که نماز خواندن در آنجا مستحب است عبارتند از:
۱. مسجد؛ (افضل مساجد، مسجد الحرام و بعد از آن مسجد النبی (صلی اللّه علیه و آله و سلم)، سپس مسجد کوفه و مسجد الاقصی و سپس مسجد جامع هر شهری است.)
۲. حرم ائمه (علیهم السلام)؛ (نماز خواندن در مشاهد مشرفه از مساجد افضل است.)
۳. حرم های مقدس انبیاء (علیهم السلام) و مقامات اولیاء و صلحاء و علماء (رضوان الله علیهم).