در مورد خطاب آیه 185 سوره بقره توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – بحث ما خطاب های قرآن بود. در این آیه داریم که ای مومنان بر شما روزه نوشته شد همانطور که بر گذشتگان نوشته شده بود. پس از این آیه متوجه می شویم که روزه واجب است و دیگر اینکه روزه یک عبادت کهن و قدیمی است. بعضی از عبادت های اسلام نو است . ولی روزه گرفتن قبل از اسلام هم سابقه داشته است .داریم : زمانی که حضرت آدم در بهشت دچار خطا شد، روزه گرفت . حضرت موسی در کشتی روزه گرفت و از خدا خواست که اضطرار او را از بین ببرد. حضرت مریم بعد از تولد حضرت عیسی روزه گرفت .
داریم که خدا اول روزه را بر انبیاء واجب کرد و بعد بر آنرا بر امت ها واحب کرد. اصل امساک و پرهیز یکی است ولی ممکن است پرهیزها متفاوت باشد. امام سجاد (ع) می فرماید: خدایا به ما توفیق شناخت فضیلت ماه رمضان را بده . رسول خدا فرمود : اگر مردم می دانستند که در ماه رمضان چه خبر است آرزو می کردند که ماه رمضان یک سال بود. بعضی از دانشجوها در مکه برای بحث کردن با عرب زبان هاÂ کم می آوردند زیرا به بحث و زبان عربی مسلط نبودند. کسی که شنا یاد نمی گیرد در هنگام غرق شدن قدر شنا را می فهمد . داریم : خدا در ماه رمضان سفره ای می اندازد که نه کسی دیده و نه گوشی شنیده است و این سفره مخصوص روزه داران است. ما در تاریخ کسانی را داشته ایم که در تمام سال روزه بودند . جعفر بن ابیطالب در جنگ موته با زبان روزه به شهادت رسید .عده ای بودند که دعا می کردند با زبان روزه از دنیا بروند. داریم که روزه چهره ی شیطان را سیاه می کند و دست شیطان را می بندد.در کتاب خصال مرحوم صدوق Â از پیامبر داریم که خدا در ماه رمضان پنج امتیاز به مردم می دهد: در ماه رمضان خدا به مردم نظرخاص می کند. این نظر از روئیت بالاتر است یعنی عام نیست بلکه توجه است ، ملائکه برای روزه داران طلبه مغفرت می کنند ، خداوند به بهشت فرمان می دهد که در این یک ماه خودش را زینت کند که اگر کسی در این ماه از بین رفت بهشت آماده باشد ، بوی دهان روزه دار نزد آسمانیان خوش بوتر از عطر و مشک است و در شب آخر ماه رمضان خدا همه را می بخشد .
علت اهمیت روزه چیست ؟ روزه سختی زیادی دارد و ساده نیست . مانورهای ارتش که در آن جنگ های فرضی در نظر می گیرند خیلی سخت است و این کار را می کنند که اگر فرد با جنگ روبرو شد ، در جنگ فرضی تمرین کرده باشد. روزه چند نوع تمرین است . تمرین اجتناب ، کسانی که از حلال اجتناب می کنند ، می توانند از حرام هم اجتناب کنند. یعنی این کار ما را برای ورود به ترک معصیت آماده می کند. پس روزه تمرین اراده وعزم است . شما می توانید توبه کنید و خویشتن دار باشید .دیگر اینکه روزه داری تمرین نظم است . شما در سحر در وقت معینی یعنی هنگام اذان نباید بخورید و در ساعت منظمی روزه را باز می کنید . در اول ماه رمضان همه با هم روزه می گیرند و در روزه عید فطر همه باید با هم بخورند. اینها همه باعث نظم می شود، دیگر اینکه روزه داری تمرین همدردی است . در ماه رمضان هم فقیر و هم پولدار نمی خورند و در این ماه پولدار حال فقیر را درک می کند. در منا و عرفات همه یکرنگ هستند و چادرها همه شبیه هم است . پس روزه داری تمرین یکرنگی است .مثلا نگفته اند که پولدارها در ساعت پنج افطار کند و فقیرها ساعت هشت افطار کنند .دیگر اینکه روزه دار تمرین قیامت است .انسان در ماه رمضان یاد تشنگی و گرسنگی قیامت می افتد. انسانی که طاقت گرما و تشنگی را ندارد چطور می توانند وارد جهنم بشود؟ در قرآن داریم : در قیامت وقتی تشنه می شوید آب جوش است . البته خدا روزه را از بیمار و زن شیرده برداشته است . خدا نمی خواهد بنده هایش را اذیت کند بلکه می خواهد که آنها ساخته بشود. آزمون های آزمایشی کنکور برای این است که کنکوری ها برای کنکور اصلی آماده بشوند. جنگ روزه ،جنگ با نفس است ، جنگ با میل هاست . یکسری غرایزی در ما است که در ماه رمضان ما آن میل ها را سرکوب می کنیم مثلا ما تشنه هستیم ولی آب نمی خوریم و میل تشنگی را سرکوب می کنیم. پس ما بخاطر روزه دار بودن با میل نفس مان مبارزه می کنیم . پس در زمان های دیگرهم می توان با نفس مبارزه کرد زیرا در ماه رمضان این را ثابت کرده اید . دیگر اینکه روزه داری تمرین صبر و تحمل است . دیگر اینکه روزه داری تمرین آشتی با خداست .در این ماه رمضان توفیق معرفت ،ترک گناه، قرآن خواندن و .. پیدا می شود. حالا فردی که نمی تواند روزه بگیرد ( البته مردم نباید برای خودش دلیل تراشی بکنند) چکار کند ؟ این سفره ای که در ماه رمضان پهن شده است فقط مخصوص فرد روزه دار نیست .در قدیم پیش دبستانی ها مستمع آزاد بودند و در کنار بچه های دیگر می نشستند ولی بعضی مواقع بیشتر از بچه های دیگر یاد می گرفتند. کسانی که روزه نمی گیرند مستمع آزاد هستند ولی می توانند سحر بیدار بشوند و به خانواده شان برسند یا برای حفظ شعائر چراغ ها را روشن کنند ، می توانند نماز شب بخوانند یا قرآن بخوانند. کسانی که روزه نمی گیرند می توانند از این سفره استفاده کنند و در کنار روزه داران باشند. در ضمن خدا خودش عده ای را از روزه گرفتن استثنا کرده است . آیت الله مرعشی می فرمودند : من هر سال سه ماه روزه می گرفتم ولی الان حسرت می خورم که یک روز آنرا بگیرم و لی نمی توانم .کسانی که توان دارند روزه بگیرند تا از برکات آن در زندگی شان استفاده کنند . ماه رمضان عید بندگی است .
سوال – صفحه سی قرآن کریم را توضیح بفرمایید.
پاسخ – در این آیات داریم :احسان کنید زیرا خدا احسان کننده ها را دوست دارد. ماه رمضان ماه احسان است . بعضی ها دوست دارند که دیگران به آنها احسان کنند .روایت داریم: کسانی که می خواهند همه در خدمت آنها باشند ملعون هستند. مردم افراد خادم را دوست دارند. و اگر برای آنها مشکلی پیش بیاید مردم به آنها کمک می کنند.
سوال – کسانی که سال اولی است که روزه می گیرند و می خواهند بهترین برکات را از این ماه ببرند چکار کنند ؟
پاسخ – کسانی که نمی توانند روزه بگیرند عبادات دیگر را انجام بدهند و حرمت ماه رمضان را نگه دارند. بعضی ها در خیابان رعایت نمی کنند و می گویند که ما مسافر هستیمÂ و غذا می خورند. خوردن در خیابان قبح دارد و ما باید ماه رمضان را تکریم کنیم . رمضان نام خداست و روایت داریم که بگویید :ماه مبارک رمضان زیرا در ماه رمضان قرآن نازل شده است .
ماه مبارک رمضان یک نوع آمادگی کامل برای ماه های بعد است .یعنی ما سعی کنیم دست آوردهای ماه رمضان را حفظ کنیم تا ذخیره ای برای ماههای دیگر داشته باشیم .
حالا که این دریای رحمت گسترده شده است، همه باید وارد آن بشویم و از آن استفاده بکنیم .هر فردی Â که روزه می گیرد وارد این دریای رحمت شده است و خدا به او نظر می کند. بعضی جوانان ضعیف هستند و بیشتر روز را می خوابند ، ممکن است که بگوید این چه فایده دارد ؟ بدانید که خوابیدن و حتی نفس کشیدن در ماه رمضان عبادت است و ثواب دارد.
پیامبر به جابر فرمود : در ماه رمضان هر کس که روزه بگیرد و قسمتی از شب را بپاخیزد ،شکمش را نگه دارد ، حرام نخورد ، قوای جنسی اش را کنترل کند و زبانش را کنترل کند، از گناه خارج می شود مثل روزی که از مادر متولد شده است . روایت داریم : وقتی روزه می گیرید چشم ، گوش ، مو ،پوست تان و... هم روزه بگیرد .فردی که روزه است نباید موسیقی حرام گوش کند زیرا با حرام نمی توان روزه گرفت . فردی پیش پیامبر آمد تا برای بچه هایش وقت افطار را بپرسد. آقا فرمود که آنها افطار کرده اند زیرا غیبت کرده اند. البته غیبت روزه را باطل نمی کند ولی ثواب آنرا کم می کند. انشاء الله ما جزو صائم های واقعی باشیم .
